نحوه محاسبه میلگرد فونداسیون

اجرای فونداسیون اولین مرحله از ساخت است که باید میلگرد خریداری شود. وزن میلگرد فونداسیون تابع عوامل مختلفی مثل تعداد طبقات، تیپ خاک، نوع سقف، فاصله دهانه ها، معماری پروژه و…. است. برخی از کارفرمایان متاسفانه به دنبال نقشه آماده هستند در صورتیکه نقشه فونداسیون باید برای هر ساختمان به طور اختصاصی طراحی شود و مثل پلان معماری نیست که بتوان آن را کپی کرد. این افراد فکر می‌کنند که مثلا فونداسیون ساختمان یک طبقه یا دو طبقه نیاز به نقشه اجرایی ندارد و میتوان از اینترنت نقشه دانلود کرد! در حالیکه نداشتن نقشه گاهی اوقات باعث بالاتر رفتن هزینه نیز می‌شود. بنابراین با داشتن نقشه فونداسیون ساختمانی هم ایمن و هم اقتصادی خواهید داشت.

مطلب پیشنهادی: آزمایش خاک

کاربرد میلگرد در فونداسیون چیست؟

میلگردهای فولادی، از مهمترین اجزای انواع فونداسیون به شمار می‌روند. این المان‌های تقویتی، باعث افزایش مقاومت کششی، مقاومت در برابر ترک‌خوردگی و کاهش جابجایی می‌شوند. جانمایی صحیح و به اندازه میلگردها، خطر کاهش ظرفیت باربری فونداسیون به دلیل حضور انواع ترک در بتن و احتمال شکست سازه بر اثر نشست نامتوازن را کاهش می‌دهد.

انواع میلگرد در فونداسیون کدام هستند؟

میلگردهای فونداسیون، به دو نوع میلگردهای اصلی و توزیع تقسیم می‌شوند. به میلگردهای اصلی، میلگرد طولی و به میلگردهای توزیع، میلگرد عرضی نیز می‌گویند. میلگردهای اصلی، وظیفه مقاومت در برابر بارهای خمشی (مخصوصا تنش‌های کششی) را بر عهده دارند. از طرف دیگر، وظیفه میلگردهای توزیع، مقاومت در برابر جمع‌شدگی ناشی از تغییرات دمایی است.

میلگردهای اصلی، موازی با طول فونداسیون و در ناحیه تحت کشش جایگذاری می‌شوند. جایگذاری میلگردهای توزیع، موازی با عرض فونداسیون و همچنین در ناحیه تحت کشش انجام می‌گیرد. علاوه بر این، این میلگردها، از جابجایی میلگردهای اصلی جلوگیری می‌کنند.

مطلب پیشنهادی: انواع فونداسیون چیست؟

محاسبه میلگرد فونداسیون

یک روش ساده و سرانگشتی برای این منظور، در نظر گرفتن روش زیر است. فرض کنید قرار است در یک جلسه با کارفرما، با یک حساب سرانگشتی تعداد میلگردهای مورد نیاز برای ساختمان را حساب کنید.

به طور حدودی مقدار میلگرد مصرفی فونداسیون را اگر بخواهیم تخمین بزنیم اینطور می‌توان گفت که برای یک ساختمان متداول مسکونی منظم تقریبا در هر مترمربع زیربنا تقریبا ۹ کیلوگرم وزن میلگرد فونداسیون خواهد بود. یعنی برای یک ساختمان با ۱۰۰۰ مترزیربنا چیزی حدود ۹ تن میلگرد فقط در فنداسیون ساختمان مصرف می‌شود. با در نظر گرفتن قیمت میلگرد در دی ۱۴۰۱ که حدود ۲۰ هزارتومان است قیمت میلگرد مصرفی در فونداسیون چیزی حدود ۱۸۰ میلیون تومان می شود.

در مورد هزینه اجرای فونداسیون در مطلب دیگری تحت عنوان صفر تا صد مراحل اجرای فونداسیون صحبت کردیم در اینجا فقط بتن فونداسیون را بر حسب مترمکعب و وزن میلگرد را بر حسب کیلوگرم برای ساختمانهای ۱ تا ۶ طبقه برآورد می‌کنیم.

مطلب پیشنهادی: محاسبه بتن فونداسیون

فونداسیون ساختمان یک طبقه

عمق شناژ ساختمان یک طبقه احتمال زیاد بیشتر از ۶۰ سانتیمتر نیست. عرض شناژ این ساختمان نیز نهایتا یک متر خواهد بود. اگر سازه به صورت خرپای سبک باشد (شیروانی بدون بتن ریزی سقف) احتمالا می‌توان فونداسیون سبک تری را اجرا کرد.

مطلب پیشنهادی: همبندی فونداسیون

فونداسیون ساختمان دو طبقه

عمق پی فونداسیون ساختمان دو طبقه را حدود ۶۰-۷۰ سانتیمتر در نظر بگیرید. تصویر زیر نقشه فونداسیون ساختمان دو طبقه بتنی را نشان می‌دهد. در این پروژه همانطور که می‌بینید حداکثر عرض نوارهای فونداسیون ۸۰ سانتیمتر است.

وزن میلگرد فونداسیون این پروژه حدود ۹۳۰ کیلوگرم است که اگر این عدد را تقسیم بر زیربنا کل پروژه (۱۰۰ مترمربع) کنیم مقدار میلگرد بر اساس هر مترمربع زیربنا ۹.۳ کیلوگرم می‌شود.

همانطور که در تصویر زیر مشخص است در این پروژه عیار بتن ۳۵۰ کیلوگرم بر مترمکعب (۳۵۰ کیلوگرم سیمان در هر مترمکعب بتن) است. آرماتورهای طولی این فنداسیون ۵ عدد میلگرد سایز ۱۴ به فاصله ۱۵ سانتیمتر در دو شبکه بوده و میلگرد عرضی میلگرد ۱۰ به فاصله ۲۰ سانتیمتر است.

این صرفا یک مثال برای آشنایی شما عزیزان است برای هر سازه باید فونداسیون اختصاصی آن دقیق طراحی شود.

البته برخی از پروژه های دو طبقه به صورت ویلا دوبلکس بوده و پلان معماری خاصی نیز دارد. در این حالت وزن میلگرد فونداسیون قطعا بیشتر از ۱۰ کیلو در هر مترمربع زیربنا خواهد بود.

فونداسیون ساختمان سه طبقه

عمق فونداسیون یک ساختمان ۳ طبقه احتمالا حداقل ۸۰ سانت و عرض نوارهای آن نیز حدود ۱ متر خواهد بود. سایز میلگردهای اصلی و تقویتی احتمالا ۱۸-۲۰ و آرماتور عرضی فونداسیون نیز احتمالا ۱۴-۱۶ خواهد بود.

همانطور که قبلا گفتیم مقدار میلگرد بر اساس هر مترمربع زیربنا را برای یک پروژه مسکونی معمولی حدودا ۹ کیلوگرم (بدون ریشه ستون ها در سازه بتنی) درنظر بگیرید. اگر پروژه خاص باشد این مقدار قطعا بیشتر خواهد بود. مثلا وزن میلگرد فونداسیون پروژه ویلا طرقبه حدودا ۱۳ کیلوگرم در هرمترمربع زیربنا بود.

مطلب پیشنهادی: درز انقطاع و درز انبساط در فونداسیون

فونداسیون ساختمان چهار طبقه

فرض کنید ۴ سقف ۲۵۰ مترمربعی داریم (مجموعا ۱۰۰۰ مترمربع) با در نظر گرفتن مترمربعی ۹ کیلو وزن آرماتورهای فونداسیون حدود ۹ تن می‌شود. ابعاد فونداسیون ساختمان ۴ طبقه را حدودی اینطور درنظر بگیرید: ۸۰-۱۰۰ سانتیمتر عمق فونداسیون (بتن ریزی) عرض نوارهای فونداسیون (عرض شناژ) ۱-۱.۲ متر

فونداسیون ساختمان پنج طبقه

عمق فونداسیون یک ساختمان ۵ طبقه در حالت عادی حداقل ۱ متر و عرض نوارها نیز حداقل ۱.۲ خواهد بود. سایز میلگردهای اصلی یا تقویتی ۲۰-۲۵ خواهد بود. میزان مصرف میلگرد فونداسیون را ۹ کیلوگرم در هر مترمربع در نظر بگیرید. البته اگر سازه نیاز به شمع داشته باشد به این مقدار اضافه می شود.

نکات مهم در محاسبه میلگرد فونداسیون

نکاتی که در محاسبه میلگرد فونداسیون در نظر گرفته می‌شوند، عبارتند از:

• در محاسبه میلگرد فونداسیون، پی ساختمان باید بر روی خاک باربر و مقاوم طبیعی اجرا شود.
• مطابق با آیین نامه مقررات ملی ایران، عمق یخبندان برای هر منطقه متناسب با دمای آن جا در نظر گرفته شده است؛ بنابراین عمق استقرار پی باید پایین‌تر از عمق یخبندان باشد.
• حداقل ارتفاع پی های سطحی باید ۵۰ سانتی متر در نظر گرفته شود.
• در محاسبه میلگرد فونداسیون، قطر آرماتورهای به کار رفته در فونداسیون ۱۰ میلی‌متر(Φ۱۰) است.
• فاصله آکس به آکس آرماتورها باید، کمتر از ۳۵ سانتی‌متر و بیش‌تر از ۱۰ سانتی‌متر باشد.
• با استفاده از نرم افزار SAFE، ابعاد فونداسیون، میلگردهای طولی و تقویتی را می‌توان محاسبه کرد.
• در ایران، کارخانه‌های متعددی در زمینه تولید میلگرد وجود دارد که بر اساس استانداردهای موجود در بازار، این محصولات را در اختیار خریداران قرار می‌دهد. شما به راحتی می‌توانید با مراجعه به سایت اصفهان آهن، به لیست تمامی کارخانه‌های میلگرد دسترسی داشته باشید و با اطلاع از قیمت این محصول، نسبت به خرید این محصول اقدام کنید.