اخذ پایان کار ساختمان به منزلهی دریافت مجوز نهایی برای بهرهبرداری از یک پروژه ساختمانی است که نشاندهنده تکمیل تمامی مراحل ساخت و ساز و رعایت تمامی قوانین و مقررات ساختمانی و ایمنی است. این سند از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا تضمین میکند که ساختمان مذکور از نظر فنی، بهداشتی، و ایمنی تایید شده و آماده استفاده است.
مراحل اخذ پایان کار ساختمان شامل بازدید نهایی توسط مهندسین و کارشناسان مربوطه، بررسی تطابق ساختمان با نقشهها و مدارک مصوب، و اطمینان از رعایت تمامی استانداردهای مورد نیاز میباشد. این فرآیند نه تنها به حفظ کیفیت ساخت و ساز کمک میکند، بلکه از حقوق و منافع تمامی ذینفعان از جمله مالکان، مستاجران و عموم مردم محافظت مینماید.
پایان کار ساختمان یک گواهی یا مدرکی است که شهرداری به مالک یا سازنده ملک پس از تکمیل مراحل ساخت و تأیید نهایی آن اعطا میکند. این گواهی نشان میدهد که ساختمان بر اساس ضوابط و مقررات ملی و پروانه ساختمانی ساخته شده و تمامی مراحل قانونی و فنی مربوط به آن به درستی طی شده است.
– بدون اخذ پایان کار ساختمان ، هرگونه معاملهای مانند خرید و فروش، رهن و اجاره برای آن ملک غیرقانونی است و در دفاتر اسناد رسمی ثبت نمیشود.
– برای دریافت سند مالکیت شش دانگ از اداره ثبت اسناد و املاک، ارائه گواهی پایان کار الزامی است.
– خدمات شهری مانند آب، برق و گاز به طور کامل به واحدهای مسکونی که پایان کار دارند، ارائه میشود.
– سکونت در واحدهای مسکونی بدون پایان کار از نظر قانونی مجاز نیست و در صورت بروز مشکل، ساکنین با چالشهای حقوقی مواجه خواهند شد.
– وجود گواهی پایان کار ارزش ملک را در بازار مسکن افزایش میدهد و در برآورد هزینه ساخت آپارتمان تأثیرگذار است.
-ملک ساخته شده هیچگونه تخلف ساختمانی ندارد و مطابق با معیارهای فنی و مهندسی مورد تأیید شهرداری احداث شده است.
اگر مالک ساختمان بخواهد قبل از دریافت گواهی پایان کار، برخی واحدها را پیشفروش کند، قراردادهای مربوط به این واحدها باید در دفتر اسناد رسمی تنظیم و منعقد شود. در این قرارداد، فروشنده باید تعهد کند که در زمان مقرر گواهی پایان کار را دریافت خواهد کرد. همچنین در قرارداد، تاریخ دقیق حضور طرفین در دفتر اسناد برای انتقال سند ذکر میشود، و فروشنده موظف است در آن تاریخ گواهی پایان کار را همراه داشته باشد، زیرا بدون آن امکان انتقال سند وجود ندارد.
در صورتی که ملک دارای تخلفات قانونی باشد، پرونده به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع میشود. اگر در این کمیسیون رأی به پرداخت جریمه نقدی داده شود، مالک موظف به پرداخت جریمه است. پس از پرداخت جریمه، گواهی پایان کار ساختمان صادر میشود.
برای گرفتن پایان کار ساختمان باید مراحلی را به ترتیب و به طور کامل انجام دهید. این مراحل به شرح زیر هستند:
مرحله اول: تکمیل مراحل ساخت و ساز
در ابتدا باید تمام مراحل ساخت و ساز شامل سفت کاری، نازک کاری و نصب تاسیسات به طور کامل انجام شود. در این مرحله، رعایت تمامی ضوابط و مقررات ملی ساختمان و همچنین پروانه ساختمانی ضروری است. پس از اتمام ساخت و ساز، مهندس ناظر تایید صلاحیت شده باید نقشهها و تأسیسات ساختمان را برای آخرین بار کنترل کند تا از صحت اجرای آنها اطمینان حاصل شود.
مرحله دوم: تکمیل فرم درخواست اخذ پایان کار و تشکیل پرونده
پس از تکمیل مراحل ساخت و ساز، باید با در دست داشتن مدارک لازم به شهرداری منطقه مراجعه کنید تا فرم درخواست اخذ پایان کار ساختمان را تکمیل و پرونده تشکیل دهید. این فرم توسط مالک و ناظر ساختمان بر اساس نوع پروژه تکمیل میشود. اگر پروژه نوسازی باشد، باید عوارض مربوطه را پرداخت کرده و رسید آن را دریافت کنید.
سپس فرم تکمیل شده را به همراه سند مالکیت به شهرداری منطقه تحویل دهید. در این مرحله، فرم و مدارک شما در دبیرخانه شهرداری ثبت شده و شماره و تاریخ دریافت آن ثبت میشود. بعد از این، زمان بازدید کارشناس دفتر فنی برای بررسی نهایی ساختمان مشخص خواهد شد.
مرحله سوم: بازدید از محل پروژه و تنظیم گزارش
بعد از تکمیل فرم درخواست و تشکیل پرونده، کارشناسان دفتر فنی شهرداری در تاریخ مشخص شده به محل پروژه مراجعه میکنند. آنها از ساختمان بازدید کرده و گزارشی تهیه میکنند. این گزارش به مهندس ناظر تحویل داده میشود تا بررسیهای لازم را انجام دهد و دستور محاسبه را صادر کند. در این مرحله، محاسب با توجه به گزارش کارشناس فنی و پروانه ساختمان، زیربنای ساختمان را بررسی میکند و هر گونه تغییر در متراژ را مشخص میکند.
مرحله چهارم: تعیین و برطرف کردن تخلفات
پس از ارائه مدارک و گزارش نهایی به شهرداری، اگر ساختمان بدون تخلف باشد، گواهی پایان کار به سرعت صادر میشود. خروجی این مرحله شامل ارائه برگه رسید عوارض، گزارش ناظر در مرحله اتمام و برگ اتمام بنا است. پیشنویس اخذ پایان کار ساختمان و رسید تأیید بازرسی نیز بخشی از محتوای برگ اتمام بنا هستند. اما اگر تخلفی وجود داشته باشد، باید در کمیسیون ماده ۱۰۰ بررسی شود. در این مدت، به مالک ساختمان ۱۰ روز فرصت داده میشود تا تخلفات را برطرف کرده یا توضیحات لازم را ارائه دهد. اگر توضیحات مالک پذیرفته نشود، او جریمه خواهد شد. با پرداخت جریمه، مراحل تمدید پروانه ساخت و صدور گواهی پایان کار ادامه مییابد. در صورت عدم پرداخت جریمه، کمیسیون تجدیدنظر ممکن است حکم تخریب ساختمان را صادر کند.
باید به این نکته اشاره شود که در صورت داشتن اضافه ارتفاع و تجاوز به حریم مجاز، مالک باید رضایت مجاورین ساختمان را جلب کند. همچنین، اضافه بنا مشمول جریمه میشود که تصمیمگیری درباره آن توسط کمیسیون ماده ۱۰۰ صورت میگیرد.
مرحله پنجم: تکمیل و امضای برگ گواهی پایان کار
پس از برطرف شدن تخلفات، برگ گواهی پایان کار در بخش پروانه ساختمان شهرداری تکمیل شده و با امضای نهایی معاون، شهردار، محاسب و پیشنویسگیرنده، جواز پایان کار صادر میشود.
مرحله ششم: ممهور شدن جواز پایان کار
در این مرحله، جواز پایان کار با مهر و امضای شهرداری تأیید نهایی میشود. این مهر و امضا نشاندهنده رسمی بودن این سند و اعلام پایان قانونی ساخت و ساز در ساختمان است. این تأییدیه اطمینان میدهد که ساختمان مطابق با پروانه ساختمانی و تمام مقررات ملی ساختمان ساخته شده و آماده بهرهبرداری یا سکونت است.
قبل از شروع فرآیند اخذ پایان کار ساختمان ، بهتر است تمامی مدارک مورد نیاز را آماده کنید تا از اتلاف وقت جلوگیری شود. مدارک لازم شامل موارد زیر است:
۱. اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی مالک ساختمان: اگر ساختمان ورثهای است، باید اصل و کپی شناسنامه ورثه نیز ارائه شود.در صورتی که مالک اصلی فوت کرده باشد، اصل و کپی انحصار وراثت و کپی شناسنامه ورثه
۲. اصل و کپی سند ملک: این سند نشاندهنده مالکیت ساختمان است.
۳. اصل و کپی پروانه ساخت پروژه: پروانه ساخت، مجوزی است که به شما اجازه ساخت و ساز میدهد و باید ارائه شود.
۴. نقشه معماری با مهر شهرداری و CD اطلاعات: نقشه معماری ساختمان که باید به تایید شهرداری رسیده باشد، به همراه CD اطلاعات مربوطه.
۵. کارت سبز: این کارت نشاندهنده پرداخت عوارض مربوط به ساخت و ساز است.
۶. تاییدیه های نصب آسانسور: در صورتی که ساختمان دارای آسانسور باشد، باید تاییدیههای نصب آن ارائه شود.
۷. اصل و کپی از رسید پرداخت قبوض آب، برق، گاز و تلفن: این رسیدها نشاندهنده پرداخت هزینههای مربوط به خدمات شهری است.
۸. اصل و کپی رسید پرداخت عوارض نوسازی سالیانه: رسید پرداخت عوارض نوسازی ساختمان که به صورت سالیانه باید پرداخت شود.
۹. فرم ثبت شماره و تاریخ در دبیرخانه: فرم تکمیل شدهای که در دبیرخانه شهرداری ثبت شده است.
۱۰. ارائه کارت سازه، کلیه گزارشات مرحله ای و برگه اتمام عملیات ساختمانی
۱۱. فرم درخواست پایان کار
۱۲. فرم شروع، پیشرفت و پایان عملیات ساخت و ساز که باید به تایید مهندس ناظر رسیده باشد.
۱۳. گواهی عدم خلافی ساختمان، در صورت وجود خلافی، باید رسید پرداخت جریمه آن ها ارائه داده شود.
۱۴. رسید پرداخت حق الزحمه بازدید کارشناس
با آماده کردن این مدارک، میتوانید به سرعت و بدون تأخیر، فرآیند اخذ پایان کار ساختمان را پیش ببرید.
طبق ماده ۵ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب ۱۳۷۴، مهلت اخذ پایان کار ساختمان ها دو سال از تاریخ صدور پروانه ساختمانی است. به این معنا که مالک یا سازنده باید ظرف دو سال پس از دریافت پروانه ساختمانی، ساخت و ساز را به پایان رسانده و برای دریافت گواهی پایان کار اقدام کند.
اگر در این مدت دو ساله موفق به اخذ گواهی پایان کار نشوید، مشمول جریمه خواهید شد. این جریمه شامل دو بخش است:
– ۵% ارزش روز اعیانی مازاد بر ۵۰۰ میلیون تومان برای هر ماه تأخیر.
– ۱۰% افزایش به عوارض صدور گواهی پایان کار برای هر ماه تأخیر.
اگر به هر دلیلی نتوانید در مهلت دو ساله گواهی پایان کار را اخذ کنید، این مهلت میتواند تا پایان عمر مفید بنا تمدید شود. همچنین در شرایط خاص مانند وقوع بلایای طبیعی یا حوادث غیرمترقبه، با ارائه مدارک و مستندات معتبر، امکان تمدید مهلت اخذ گواهی پایان کار وجود دارد.
این نکته مهم است که با رعایت مهلتهای قانونی، از پرداخت جریمهها و مشکلات احتمالی پیشگیری کنید.
داشتن گواهی پایان کار جدید برای ساختمانهای کلنگی با عمر ۲۹ سال یا بیشتر ضروری است. برای صدور گواهی پایان کار ساختمانهای قدیمی، سه وضعیت ممکن است پیش بیاید:
در وضعیت اول، شما مالک یک ساختمان قدیمی هستید که قبلاً گواهی پایان کار دارد. در این صورت، با مراجعه به شهرداری و ارائه گواهی قبلی به همراه مدارک لازم، میتوانید گواهی جدید را دریافت کنید. البته، کیفیت ساخت و مصالح بهکاررفته در ساختمان مانند تیرآهن فولادی و میلگرد باید مورد تأیید قرار گیرد.
در وضعیت دوم، شما تغییراتی در ساختمان قدیمی خود اعمال کردهاید که این تغییرات مجوز قانونی ندارند. در این صورت، پس از بررسی کمیسیون ماده صد شهرداری، باید جریمه مربوط به این تغییرات را پرداخت کنید تا بتوانید اقدامات لازم برای صدور گواهی جدید را انجام دهید. این تغییرات ممکن است شامل اضافه کردن یک طبقه جدید، تراس، انباری و … باشد.
در وضعیت سوم، ساختمان قدیمی هیچگونه سند و مجوزی مبنی بر پایان کار ندارد. در این شرایط، دریافت گواهی پایان کار پیچیدهتر است زیرا ساختمان بدون مجوز ساخته شده و باید مراحل متعددی را طی کنید. بهتر است در این مورد با یک فرد متخصص مانند وکیل یا کارشناس مشورت کنید.
مدارک مورد نیاز برای صدور گواهی پایان کار ساختمانهای قدیمی و کلنگی بسته به نوع و وضعیت هر ساختمان متفاوت است، اما بهطور کلی مدارک زیر لازم است:
– اصل و کپی سند مالکیت
– اصل و کپی پروانه ساختمانی (در صورت وجود)
– اصل و کپی مدارک هویتی مالک
– فرم درخواست صدور گواهی پایان کار جدید
– نقشههای معماری به همراه مهر و امضای مهندس معمار
– تأییدیههای مربوط به تأسیسات (برق، گاز، آب و …)
– گواهی عدم خلاف (در صورت عدم وجود گواهی پایان کار قدیمی)
– پرداخت عوارض مربوطه
شما میتوانید برای دریافت مشاوره، نام و شماره تلفن خود را برای ما ارسال کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
در شرایط عادی، فرآیند صدور گواهی پایان کار برای یک ساختمان نوساز بین ۶ تا ۸ ماه طول میکشد. اما برای ساختمانهای قدیمی و کلنگی، این مدت زمان میتواند به ۱ تا ۲ سال نیز افزایش یابد.
مدت زمان دریافت پایان کار ساختمان در ایران به عوامل مختلفی بستگی دارد. به عنوان مثال، هرچه ساختمان پیچیدهتر و با متراژ بیشتر باشد، بررسی مدارک و بازدیدهای کارشناسی زمان بیشتری میبرد و در نتیجه صدور پایان کار نیز به تأخیر میافتد.
همچنین، سرعت عمل و نظم در انجام امور اداری در شهرداریهای مختلف میتواند بر مدت زمان صدور پایان کار تأثیرگذار باشد.
هزینههای اخذ پایان کار ساختمان شامل موارد زیر میشود: هزینه دریافت گواهی عدم خلافی و پرداخت جریمههای مرتبط (در صورت وجود)، هزینه حقالزحمه کارشناس برای بازدید و تأیید ساختمان، هزینه عوارض ساختمان که شامل مواردی مانند نوسازی است (در صورتی که ساختمان نوسازی شده باشد)، و هزینه پرداخت قبوض آب، برق، تلفن و گاز به همراه ارائه فیشهای پرداختی.
هزینه دریافت این گواهی به عواملی مانند متراژ ساختمان، نوع کاربری، منطقه و استان بستگی دارد. البته این هزینهها برای خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان با حداکثر ۷۰ درصد تخفیف محاسبه میشود که درصد تخفیف به میزان جانبازی و مدت زمان اسارت در جبهه بستگی دارد.
پس از طی مراحل اخذ پایان کار و ارائه مدارک لازم به شهرداری و دریافت گواهی پایان کار، اگر سازنده قصد فروش ملک را داشته باشد، باید هزینههایی برای نقل و انتقال ملک پرداخت کند. به خاطر داشته باشید که عدم اخذ گواهی پایان کار میتواند مشکلات متعددی از جمله عدم امکان انجام معاملات، عدم صدور سند مالکیت و اعمال جریمه را به دنبال داشته باشد.
متقاضیان میتوانند با ثبتنام در سامانه “تهران من” و دریافت شماره پروانه، به سامانه زیرساختها و توسعه شهری به آدرس urban.tehran.ir مراجعه کرده و گواهی پایان کار ساختمان را بدون نیاز به حضور در شهرداری دریافت کنند.
آنانی که میخواهند ملکی را خریداری کنند، با داشتن این گواهی، از صحت و مطابقت ساختمان با استانداردهای قانونی مطمئن میشوند. با این حال، توصیه میشود که قبل از خرید ملک، بهتر است این گواهی را استعلام کرده و از صحت آن مطمئن شوید. متقاضیان باید به صورت حضوری به ثبت محل یا شهرداری مربوطه مراجعه کرده و از صحت گواهی پایان کار ساختمان مورد نظر خود استعلام بگیرند.
بعد از پایان اجرای پروژه ساختمانی و پس از اطمینان از اینکه تمامی مقررات ساختمانی رعایت شده باشند.
هزینهها شامل عوارض ساختمانی، پرداخت حق الزحمه به کارشناس برای تایید و پروندهسازی و هزینه دریافت گواهی عدم خلافی میشود.