ساختمان سازی

آموزش ریسمان کشی دیوار

ریسمان کشی دیوار یکی از مهم‌ترین مراحل ساخت ساختمان است  که به عنوان فرآیند دیوارچینی و بنایی شناخته می شود. ریسمان کشی دیوار به عنوان یک روش سنتی اما بسیار دقیق، نقش اساسی در صاف و یکدست بودن دیوارها ایفا می‌کند.

این تکنیک با ایجاد خطوط راهنما به بنا کمک می‌کند تا دیوار را کاملاً تراز و قائم اجرا کند و از بروز انحراف یا ناهمواری در طول کار جلوگیری شود. استفاده از ریسمان کشی نه تنها کیفیت و استحکام دیوار را تضمین می‌کند، بلکه در اجرای دیوار با مصالح مختلفی مانند آجر لفتون، بلوک یا سنگ نیز کاربرد دارد. نتیجه این دقت، افزایش سرعت در اجرای کار و دستیابی به نمایی مرتب و زیباست که جلوه نهایی سازه را به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشد.

معرفی ریسمان بنایی

ریسمان بنایی یکی از ابزارهای سنتی اما بسیار کاربردی در بنایی و دیوارچینی است که از جنس کتان، کنف یا الیاف مقاوم ساخته می‌شود. این ریسمان به دلیل استحکام و ماندگاری بالا، توان تحمل کشش زیاد را دارد و در برابر رطوبت و گرد و خاک محیط کارگاه نیز مقاومت نسبی از خود نشان می‌دهد. معمولا رنگ آن به گونه‌ای انتخاب می‌شود که روی سطح دیوار یا زمین به خوبی دیده شود تا خط راهنما کاملا مشخص باشد.

آموزش مراحل ریسمان کشی دیوار

ریسمان‌کشی دیوار به منظور ایجاد خط مستقیم و تراز در هنگام چیدن آجر، بلوک یا سنگ انجام می‌شود. این کار علاوه بر افزایش دقت، باعث سرعت بیشتر در اجرا و زیبایی نمای نهایی دیوار خواهد شد.

از آنجایی که ریسمان‌کشی بخشی از سفت کاری ساختمان محسوب می‌شود، اجرای صحیح آن اهمیت ویژه‌ای در کیفیت کلی سازه دارد. چرا که در سفت‌کاری، اجزای اصلی مانند فونداسیون، اسکلت، دیوارچینی و تیغه‌بندی شکل می‌گیرند و ریسمان‌کشی تضمین می‌کند دیوارها دقیقاً در راستای مورد نظر قرار گیرند. مراحل کار به شکل زیر است:

انتخاب ریسمان مناسب ریسمان باید ضخامت کافی و مقاومت بالا داشته باشد. استفاده از ریسمان‌های نازک یا ضعیف ممکن است باعث پارگی در حین کار یا افتادگی ریسمان شود که نتیجه آن کج شدن یا ناهمواری در دیوار است.

1. نصب شمشه‌ها یا میخ‌های راهنما

در دو انتهای دیوار شمشه‌های فلزی یا چوبی عمودی نصب می‌شوند. در صورت نبود شمشه، می‌توان از میخ یا میلگرد هم به عنوان پایه استفاده کرد. این نقاط باید کاملا شاقول و تراز باشند تا ریسمان بین آن‌ها به درستی کشیده شود.

2. بستن و کشیدن ریسمان

ریسمان را به یکی از پایه‌ها گره زده و سپس آن را تا سر دیگر دیوار می‌کشند. ریسمان باید کاملا محکم و کشیده باشد تا افتادگی نداشته باشد. برای استحکام بیشتر، می‌توان ریسمان را با کمی گچ یا ملات در محل اتصال ثابت کرد.

3. تنظیم تراز ریسمان

برای اینکه ریسمان دقیقا صاف و مستقیم باشد، باید از ابزارهایی مانند تراز دستی یا تراز لیزری استفاده کرد. کوچک‌ترین انحراف در این مرحله می‌تواند باعث کجی دیوار در طول کار شود.

4. علامت‌گذاری و شروع دیوارچینی

بعد از تنظیم، ریسمان به عنوان خط راهنما عمل می‌کند. بنا با توجه به موقعیت ریسمان، آجرها یا بلوک‌ها را یکدست و در یک خط صاف می‌چیند. این کار برای هر رج از دیوار تکرار می‌شود و به همین دلیل ریسمان باید در هر مرحله با ارتفاع جدید تنظیم گردد.

نکات تکمیلی در ریسمان کشی دیوار

  • در دیوارهای بلند، بهتر است در فواصل مشخص بین دو سر دیوار، پایه‌های کمکی (میخ یا شمشه) نصب شود تا ریسمان افتادگی نداشته باشد.
  • برای افزایش دقت، بهتر است ریسمان کمی بالاتر از سطح دیوار قرار گیرد تا آجر یا بلوک دقیقا زیر آن قرار بگیرد.
  • در پروژه‌های بزرگ و حرفه‌ای، به جای ریسمان دستی می‌توان از دستگاه‌های لیزری برای ایجاد خطوط مستقیم استفاده کرد، اما همچنان ریسمان بنایی به دلیل سادگی و سرعت بالا پرکاربردترین روش است.
  • ریسمان کشی علاوه بر دیوارچینی، در کارهای دیگری مانند اجرای کف‌سازی، فونداسیون و حتی نصب ستون‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مزایای ریسمان کشی دیوار

ریسمان کشی دیوار به عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های تراز کردن دیوارها در بنایی، مزایای متعددی دارد که باعث افزایش دقت و کیفیت کار می‌شود:

  • تضمین دقت و صاف بودن دیوارها: ریسمان کشی دیوار مانند یک خط مرجع دقیق عمل می‌کند و به بنا کمک می‌کند تا دیوارها کاملا صاف، قائم و بدون انحراف اجرا شوند.
  • افزایش سرعت و کیفیت دیوارچینی: با وجود ریسمان، نیازی به بررسی و تراز کردن مداوم تک‌تک آجرها یا بلوک‌ها نیست. همین موضوع سرعت کار را بالا می‌برد و در عین حال کیفیت اجرای دیوار را تضمین می‌کند.
  • جلوگیری از هدررفت مصالح: وقتی دیوار با دقت و بر اساس خط ریسمان چیده شود، مصرف مصالح به‌طور دقیق کنترل می‌شود. این موضوع از مصرف اضافی ملات و مصالح جلوگیری کرده و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.
  • سادگی در اجرا: ریسمان کشی روشی ساده، کم‌هزینه و در عین حال بسیار کاربردی است. بدون نیاز به ابزارهای پیچیده و تنها با ریسمان و چند وسیله ابتدایی می‌توان دیوارها را با نظم و تراز کامل اجرا کرد.
  • کاربرد گسترده: این روش محدود به آجرچینی نیست و در اجرای دیوار با بلوک سیمانی، سنگ یا حتی برخی مراحل کف‌سازی و فونداسیون نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معایب ریسمان کشی دیوار

با وجود تمام مزایا، ریسمان کشی دیوار خالی از ایراد نیست و گاهی می‌تواند چالش‌هایی به همراه داشته باشد:

  • نیازمند دقت و زمان بیشتر: اجرای صحیح ریسمان کشی نسبت به برخی روش‌های مدرن مانند تراز لیزری زمان‌برتر است. به‌خصوص برای افراد مبتدی که هنوز تجربه کافی ندارند، این کار نیازمند حوصله و تمرکز بالایی خواهد بود.
  • وابستگی به نصب صحیح شمشه‌ها: اگر شمشه‌ها یا پایه‌های ریسمان به درستی نصب و تراز نشوند، خط ریسمان هم کج خواهد شد و نتیجه آن دیواری ناهموار و غیر استاندارد است. در چنین شرایطی حتی ممکن است بخشی از دیوار دوباره تخریب و بازسازی شود که زمان و هزینه اضافی تحمیل می‌کند.

جمع‌بندی مزایا و معایب

ریسمان کشی دیوار یک روش سنتی، دقیق و در عین حال ساده برای اجرای دیوارهای صاف و قائم است. این تکنیک به دلیل سادگی و کارایی بالا هنوز هم در پروژه‌های کوچک و بزرگ ساختمانی پرکاربرد است. یادگیری آن دشوار نیست و هر کسی می‌تواند با کمی دقت و تمرین، به‌خوبی این مهارت را فرا بگیرد. به‌ویژه در اجرای دیوارهای بلند یا طرح‌دار، ریسمان کشی دیوار همچنان بهترین گزینه برای دستیابی به تراز دقیق محسوب می‌شود.

اگر قصد دارید دیوارچینی با آجر لفتون انجام دهید، توصیه می‌کنیم پیش از شروع، قیمت روز آجر لفتون را بررسی کرده و از کارشناسان متخصص برای محاسبه تعداد آجر مورد نیاز در هر متر مربع (دیوار ۱۰ سانتی یا ۲۰ سانتی) مشاوره بگیرید. این کار هم باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود و هم کیفیت نهایی پروژه شما را تضمین خواهد کرد.

نحوه بستن ریسمان بنایی به شمشه

استفاده از ریسمان بنایی در دیوارچینی بسیار ساده است، اما رعایت چند نکته کلیدی می‌تواند دقت و کیفیت کار را افزایش دهد. در پروژه‌هایی با متراژ بالا، صرفاً تراز کردن با چشم امکان‌پذیر نیست؛ به همین دلیل برای دیوارهایی که ارتفاع آن‌ها بیش از ۴ تا ۶ متر است، روش ریسمان کشی حصاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش ریسمان به دو شمشه نصب‌شده در دو سر دیوار بسته می‌شود و همزمان با بالا رفتن ردیف‌های آجر یا بلوک، ریسمان نیز مرحله به مرحله بالاتر آورده می‌شود. نکته مهم این است که در هر مرحله، از محکم بودن ریسمان روی شمشه‌ها مطمئن شوید.

فاصله استاندارد ریسمان با مصالح ساختمانی (آجر، بلوک یا سنگ) معمولا بین ۱ تا ۲ میلی‌متر در نظر گرفته می‌شود تا هم خط تراز دقیق باشد و هم در روند کار اختلالی ایجاد نشود. بسیاری از بناها ترجیح می‌دهند از ریسمان‌هایی با رنگ روشن یا آبی استفاده کنند تا دید بهتری نسبت به خط مرجع داشته باشند.

طول و مقاومت ریسمان بنایی

در حالت معمول، بهتر است طول ریسمان بیش از ۴ متر نباشد، چرا که کشش زیاد می‌تواند باعث شل شدن یا افتادگی آن شود. البته اگر از ریسمان‌های مقاوم و باکیفیت استفاده شود، می‌توان طول آن را تا ۶ متر هم افزایش داد. ریسمان‌هایی که از جنس پلی‌پروپیلن یا مواد ضد آب ساخته می‌شوند، علاوه بر انعطاف‌پذیری بالا، مقاومت خوبی در برابر کشش دارند و پس از فشار یا کشیدگی به حالت اولیه بازمی‌گردند.

انتخاب و خرید ریسمان بنایی

کیفیت ریسمان‌های موجود در بازار بسته به برند و جنس آن‌ها متفاوت است. بعضی مدل‌ها در برابر نیروی کششی و فشار مقاومت کمی دارند و سریع پاره می‌شوند، در حالی که انواع مرغوب‌تر عمر طولانی‌تری دارند. ریسمان‌های ضد آب و انعطاف‌پذیر گزینه بهتری برای پروژه‌های ساختمانی محسوب می‌شوند. خوشبختانه تهیه این محصول کار دشواری نیست و در تمامی ابزارفروشی‌ها و فروشگاه‌های مصالح ساختمانی در دسترس است.

نکات مهم در ریسمان‌کشی

  • نخ باید همواره کشیده و صاف باشد؛ شل بودن نخ موجب انحراف دیوار می‌شود.
  • بهتر است از نخ‌های رنگی (زرد یا قرمز) استفاده کنید تا دید بهتری نسبت به آجرها داشته باشید.
  • در پروژه‌های بزرگ، به جای دو نفر، می‌توان از گیره یا میخ ثابت در دیوارهای کناری کمک گرفت.
  • در شرایطی که باد وجود دارد یا محیط باز است، بهتر است نخ را بیشتر بکشید تا لرزش نداشته باشد.
  • ریسمان‌کشی تنها مختص دیوارچینی نیست؛ در کاشی‌کاری، سنگ‌کاری، کف‌سازی و حتی سقف‌های شیب‌دار هم کاربرد فراوان دارد.
مریم داورزنی

Share
Published by
مریم داورزنی

Recent Posts

انواع ترک در بتن و ستون بتنی

ترک در بتن یکی از مشکلات رایج و مهم در سازه‌های بتنی است که در…

4 هفته ago

فرمول محاسبه پله

پله‌ها به عنوان یکی از اجزای اساسی در معماری و ساختمان‌سازی، نقش حیاتی در ارتباط…

1 ماه ago

سقف عرشه فولادی چیست؟

سقف عرشه فولادی به عنوان یکی از نوآوری‌های مهم در صنعت ساختمان‌سازی مدرن، تحولی چشمگیر…

2 ماه ago

گچ پلیمری چیست؟

گچ به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی، قرن‌هاست که در صنعت ساخت‌وساز مورد استفاده…

2 ماه ago

شرایط اخذ پروانه مجری ساختمان

از شرایط اخذ پروانه مجری ساختمان این است که توسط سازمان نظام مهندسی کشور صادر…

2 ماه ago

برج پارس

برج پارس جردن، یکی از نمادهای شاخص معماری مدرن و کلاسیک تهران در خیابان نلسون…

2 ماه ago